Pengambilan anak angkat bukanlah satu perkara yang baharu dalam masyarakat kita. Malah ia telah menjadi satu kebiasaan bagi pasangan yang telah berkahwin mahupun yang masih bujang kan?
Terutamanya bagi pasangan suami isteri yang tidak mempunyai anak, pengambilan anak angkat dapat menyempurnakan impian mereka selain daripada dapat membela kebajikan kanak-kanak yang kurang bernasib baik.
Syarat-Syarat Permohonan Anak Angkat
Berdasarkan artikel yang ditulis Muhammad Izzahar Abdul Rasheed, untuk memohon pengambilan anak angkat di Malaysia, anda haruslah melalui beberapa prosedur terlebih dahulu.
Pertama sekali, semak syarat-syarat permohonan anak angkat berdasarkan Akta Pendaftaran Anak Angkat 1952 untuk mengenal pasti sama ada anda dan kanak-kanak tersebut layak ataupun tidak.
Hmm…apakah antara syarat-syaratnya ya? Jom kita semak:
Syarat-syarat Pemohon
- Taraf ibu atau bapa angkat (salah seorang) ataupun ibu atau bapa angkat tunggal mestilah warganegara atau penduduk tetap.
- Umur ibu bapa angkat ataupun ibu atau bapa angkat tunggal ialah 25 tahun ke atas dan 18 tahun minima lebih tua dari kanak-kanak.
- Pasangan suami isteri mestilah mempunyai dokumen pernikahan yang sah.
- Mendapat izin pengangkatan daripada ibu bapa kandung atau ibu tunggal melalui surat akuan berkanun.
- Tetapi jika tiada, hendaklah melalui perintah mahkamah atau laporan sosial daripada Jabatan Kebajikan Masyarakat.
- Permohonan yang dilakukan di Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) ini hendaklah dalam daerah ibu bapa angkat bermastautin.
Syarat-syarat Kanak-kanak
- Taraf kanak-kanak tersebut ialah warganegara ataupun bukan warganegara.
- Berusia bawah 18 tahun dan bermastautin di Semenanjung Malaysia
- Tidak pernah berkahwin
- Telah berada dalam jagaan dan peliharaan pasangan suami isteri bersama-sama dalam tempoh minima dua tahun secara berterusan sebagai anak sendiri sebelum pendaftaran pengangkatan dilakukan.
- Kanak-kanak tersebut harus mempunyai dokumen pengenalan diri iaitu sijil kelahiran atau kad pengenalan/passport atau permit masuk untuk warganegara asing dan visa perlulah mencukupi tempoh dua tahun.
Jika telah menepati syarat-syarat ini, anda bolehlah meneruskan langkah yang seterusnya iaitu menyediakan dokumen-dokumen yang diperlukan untuk permohonan anak angkat.
Senarai Dokumen Yang Perlu Disediakan
Menurut Jabatan Kebajikan Masyarakat, antara dokumen yang diperlukan adalah:
- Salinan kad pengenalan suami/isteri
- Gambar passport suami/isteri
- Salinan sijil kawin atau sijil pendaftaran pernikahan
- Slip gaji atau pengesahan pendapatan suami/isteri
- Surat pengesahan dari pegawai perubatan berkenaan tahap kesihatan pemohon suami/isteri. Anda boleh dapatkan salinan surat tersebut di sini ya.
- Dokumen sokongan yang lain seperti laporan pakar perubatan
Sebaiknya, sediakanlah salinan lebihan bagi setiap dokumen-dokumen ini ya. Ia akan memudahkan urusan anda jika terdapat mana-mana pihak yang mungkin memerlukannya nanti.
Prosedur Pengambilan Anak Angkat Di Malaysia
Setelah semua dokumen penting disediakan, anda bolehlah membuat permohonan anak angkat melalui dua kaedah:
- Melalui pemberian terus daripada ibu bapa kandung kanak-kanak tersebut
- Melalui permohonan di Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM)
Walaupun anda telah dapat keizinan ibu bapa kandung kanak-kanak, kedua-dua kaedah ini mempunyai prosedur tertentu yang anda harus turuti.
Tetapi jangan pening-pening kepala ya. Anda hanya perlu ikut prosedurnya sahaja.
Jom, kita telitikan satu persatu.
Pengambilan Anak Angkat Melalui Ibu Bapa Kandung
Harus diingatkan ya, walaupun anda telah mendapat izin daripada ibu bapa kandung kanak-kanak, itu bukanlah bermakna anda boleh terus menjaganya sebagai anak anda sendiri.
Untuk kebaikan bersama, pohon dan daftarkanlah dia sebagai anak angkat mengikut undang-undang negara kita. Ini untuk mengiktiraf status kanak-kanak tersebut dan anda sebagai ibu bapa angkat secara sah sekaligus untuk mengelakkan sebarang masalah di kemudian hari.
Caranya bukanlah rumit tetapi mudah sahaja ya. Anda boleh dapatkan pengesahan tersebut melalui dua cara iaitu:
- Dengan memohon di Jabatan Pendaftaran Negara melalui Akta Pendaftaran Anak Angkat 1952
- Dengan memohon di Mahkamah Sesyen atau Mahkamah Tinggi dalam tempoh tiga bulan selepas menerima kanak-kanak tersebut untuk Notis Pengangkatan
Jika anda ingin memohon melalui kaedah yang pertama, apa yang anda perlu lakukan adalah:
Mengisi Surat Akuan Berkanun
- Ibu bapa kandung kanak-kanak tersebut hendaklah mengisi surat keizinan pengangkatan yang disediakan oleh Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) terlebih dahulu. Ini untuk mengesahkan bahawa mereka sebagai ibu bapa kandung telah bersetuju untuk memberikan anak mereka kepada ibu bapa angkat yang tersebut.
- Dengan sahnya surat ini, ibu bapa angkat akan mempunyai hak yang sah kepada kanak-kanak tersebut dan ibu bapa kandung tidak boleh untuk menuntut kembali.
- Maklumat terperinci seperti tarikh penyerahan dan sebagainya akan tertulis di surat ini dan ia hendaklah disetem dengan setem hasil.
- Ibu bapa kandung akan menandatangani surat ini secara bersumpah di hadapan Majistret atau Pesuruhjaya Sumpah. Namun bergantung juga ya, kerana di sesetengah negeri, hanya Majistret sahaja yang boleh menandatanganinya.
- Untuk tempoh dua tahun, surat ini boleh disimpan dan digunakan oleh ibu bapa angkat untuk apa-apa urusan rasmi. Namun selepas itu, ibu bapa angkat perlu memohon sijil pengangkatan di Jabatan Pendaftaran Negara (JPN).
Daftar Pengambilan (selepas dua tahun) Di Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) Untuk Permohonan Sijil Pengangkatan
- Satu fail akan dibuka untuk anda dan kanak-kanak itu dan sesi temuduga akan diadakan di pejabat Jabatan Pendaftaran Negara (JPN).
- Melalui sesi temuduga ini, beberapa soalan akan diajukan dan penilaian kepada jagaan ibu bapa angkat selama dua tahun itu akan dilakukan. Kanak-kanak itu juga akan disoal untuk mengetahui keadaan dan kebajikannya selama tempoh itu.
- Kemudian, surat makluman berkenaan permohonan ibu bapa angkat akan dihantar kepada Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM).
- Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) akan turut menemuduga ibu bapa angkat. Ini akan disusuli dengan penghantaran laporan dari Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) kepada Jabatan Pendaftaran Negara (JPN).
Melalui Proses Untuk Pengambilan Sijil Tersebut
- Setelah selesai kesemuanya, Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) akan memberikan sijil pengangkatan dan Mykid yang baharu kepada kanak-kanak tersebut.
- Dengan pengeluaran sijil itu, status ibu bapa angkat telah rasmi mengikut undang-undang negara kita.
Pengambilan Anak Angkat Melalui Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM)
Manakala jika anda membuat permohonan anak angkat di Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM), terdapat beberapa cara seperti melalui surat, telefon, faks, email ataupun anda rujuk sendiri di Pejabat Kebajikan Masyarakat Daerah (PKMD) dalam kawasan anda bermastautin.
Kemudiannya, anda akan melalui prosedur pengambilan dari perintah mahkamah.
Curahkanlah Kasih Sayang Seikhlasnya
Segala prosedur bagi pengambilan dan pendaftaran anak angkat ini sebenarnya bukan sahaja untuk telus dalam undang-undang tetapi ia juga untuk memastikan anda benar-benar layak.
Kanak-kanak yang diambil sebagai anak angkat seperti anak yatim piatu layak menerima kasih sayang dan dijaga kebajikan mereka seperti yang lain, tiada kurang darinya. Oleh itu, berikanlah dan sentiasa cuba yang terbaik untuk mereka.
Jika anda mempunyai beberapa soalan berkaitan proses pengambilan anak angkat, bolehlah rujuk di portal Jabatan Pendaftaran Negara (JPN) ini.